De Nederlandse tuinbouwsector, en vooral de glastuinbouw, is volop in beweging als het gaat om innovatie.
Door robotisering en automatisering wordt het mogelijk om arbeidsintensieve processen te optimaliseren en het gebrek aan arbeidskrachten op te vangen.
Toch brengt deze technologische ontwikkeling ook uitdagingen met zich mee. Hoe worden robots en automatisering momenteel ingezet in de tuinbouw, en wat kunnen we in de toekomst verwachten?
Robotisering biedt oplossingen voor krappe arbeidsmarkt
Een van de grootste problemen in de glastuinbouw is het tekort aan arbeidskrachten. Vooral in piekperiodes, zoals het oogstseizoen, is er een tekort aan ervaren werknemers. Hier komen robots om de hoek kijken.
Innovatieve technologieën, zoals autonome robots en slimme machines, kunnen taken overnemen zoals oogsten, planten en snoeien. In sommige kassen zijn oogstrobots al in gebruik. Deze robots maken het mogelijk om de productie te versnellen, vooral bij gewassen zoals rozen.
Volgens Glastuinbouw Nederland kan de sector tegen 2050 volledig robotiseren, wat betekent dat handmatige arbeid in de kassen vrijwel overbodig wordt. Dit biedt grote kansen om de productiviteit te verhogen en de sector efficiënter te maken. (bron: nieuweoogst.nl)
Robots worden niet alleen ingezet voor het uitvoeren van fysieke taken, maar spelen ook een belangrijke rol bij het verzamelen van data over gewassen. Hierdoor kunnen telers op basis van deze informatie betere beslissingen nemen over hun teeltstrategie.
Andere leestip: Kalverhouders in Nederland: “alle aandacht voor dier en milieu”
Kansen voor een duurzame toekomst
Een ander voordeel van robotisering in de tuinbouw is de bijdrage aan duurzaamheid. Met de juiste technologie kunnen bedrijven hun gewassen preciezer beheren, wat leidt tot minder verspilling van water, energie en meststoffen. Denk bijvoorbeeld aan robots die gewassen scannen en precies de juiste hoeveelheid water of voedingsstoffen toedienen.
Daarnaast wordt kunstmatige intelligentie (AI) steeds vaker gebruikt om processen in de glastuinbouw te optimaliseren. AI kan telers helpen om meerdere kassen tegelijk te beheren, wat vooral nuttig is in een sector waar de vraag naar voedsel blijft groeien.
Kosten versus voordelen
Ondanks de vele voordelen zijn er ook nadelen aan de robotisering in de tuinbouw. Een veelgehoord argument is de hoge kosten van deze technologieën. Voor veel kleine tot middelgrote bedrijven is de investering in robots nog te hoog om rendabel te zijn. Bovendien zijn sommige handelingen, zoals het oogsten van kwetsbare producten, nog moeilijk volledig door robots te laten uitvoeren.
Daarnaast blijft de menselijke factor van groot belang. Hoewel robots veel handelingen kunnen overnemen, is er nog steeds behoefte aan vakmensen om de robots te monitoren en te onderhouden.
Toch hechten veel bedrijven waarde aan sociale interactie op de werkvloer, iets wat door volledige automatisering zou kunnen verdwijnen.
Vooruitstrevende projecten en samenwerkingen in de tuinbouw
Ondanks deze uitdagingen zijn er al verschillende vooruitstrevende initiatieven die de tuinbouw naar een hoger niveau tillen. Zo werken instellingen zoals Wageningen University & Research (WUR) samen met technologiebedrijven aan het ontwikkelen van nieuwe robotica-oplossingen. Een voorbeeld hiervan is een platform dat kan helpen bij het snoeien van perenbomen. Met behulp van Lidar-technologie kunnen robots zelfstandig bomen snoeien, wat niet alleen efficiënter is, maar ook de werkomstandigheden van het personeel verbetert.
Ook worden er doorlopend innovaties getoond tijdens evenementen zoals RoboCrops, waar bedrijven hun nieuwste robotica-oplossingen presenteren. Deze ontwikkelingen dragen bij aan de voortdurende modernisering van de glastuinbouw. (bron: nieuweoogst.nl)
Wat betekent dit voor de cao in de glastuinbouw?
De verschuiving naar meer robotisering brengt ook veranderingen met zich mee voor de cao in de glastuinbouw. Werkgevers zullen in de toekomst waarschijnlijk meer behoefte hebben aan technisch geschoold personeel dat kan omgaan met de nieuwe machines. Daarnaast zijn er discussies over de sociale impact van automatisering op het personeel en hoe bedrijven kunnen zorgen voor goede arbeidsomstandigheden in een steeds verder geautomatiseerde sector
Wat denk jij?
Ben jij van mening dat de voordelen van robotisering in de tuinbouw opwegen tegen de mogelijke nadelen? Of ben je bezorgd dat te veel technologie ten koste gaat van het menselijke aspect in deze sector?
Meer over regelgeving in de landbouw en tuinbouw in Nederland vind je op de website van de rijksoverheid: https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/landbouw-en-tuinbouw