Het houden van geiten is in Nederland toegestaan, zowel als hobby als voor commerciële doeleinden.
Of je nu een kleine kudde geiten wilt houden voor plezier in je achtertuin en persoonlijke melkproductie, of dat je droomt van een geitenboerderij met een bedrijfsmatige aanpak, er komt wel heel wat bij kijken.
Geiten houden als hobby
Geiten houden als hobby is leuk, maar ook een uitdaging die veel voldoening geeft. Mensen ontdekken het plezier van het verzorgen van geiten. Uit onderzoek (2015↗) blijkt dat in Nederland het aantal hobbyboeren een kwart alle land- en tuinbouwbedrijven bezit.
Voor de hobbyboeren die er mee beginnen: wat komt er allemaal kijken bij het houden van geiten als hobby?
Het hobbymatig houden van geiten vereist minder strikte regels dan een professionele geitenhouderij, maar dat betekent niet dat je zonder verplichtingen zit. Als bewuste burger moet je, ongeacht het aantal dieren, je geiten aanmelden bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). Ook de huisvesting en het welzijn van je geiten zijn belangrijke aandachtspunten. Ze hebben behoefte aan voldoende ruimte, schuilplekken tegen regen en hitte en een uitgebalanceerd dieet om gezond en gelukkig te blijven.
Problemen en frustraties voor hobbyisten: Het voeren van de juiste voeding kan een uitdaging zijn, vooral omdat geiten kieskeurige eters kunnen zijn. Bovendien moet je goed op de hoogte zijn van ziektes zoals blauwtong, die geiten kan treffen. Blauwtong is een virus dat via insecten wordt overgedragen en kan leiden tot ernstige ziekteverschijnselen. Het is verplicht je dieren te laten vaccineren en het is belangrijk om altijd up-to-date te blijven over de huidige vaccinatieadviezen van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA).
Professioneel geiten houden
Het professioneel houden van geiten verschilt aanzienlijk van een hobbyboerderij. Bij een commerciële geitenhouderij komt veel meer kijken, zoals het naleven van strenge wet- en regelgeving die sinds 2021 verder is aangescherpt. Denk aan regels op het gebied van diergezondheid, mestafvoer, en hygiënevoorschriften. De afgelopen jaren zijn de eisen voor geitenhouderijen verhoogd, met extra nadruk op dierwelzijn en het verminderen van uitstoot van schadelijke stoffen.
Een professioneel bedrijf vereist daarnaast goede marktkennis en inzicht in vraag en aanbod van geitenproducten, zoals geitenmelk, vlees, en kaas. Bij het starten van een geitenhouderij moet je een bedrijfsplan opstellen en voldoen aan de regels voor landbouwbedrijven, zoals vergunningen en milieuvoorschriften.
Het is dan ook geen verrassing dat veel hobbyisten de overstap naar een professionele geitenhouderij als uitdagend ervaren.
‘Fears en concerns’ voor bedrijven
Een grote zorg onder professionele geitenhouders is de verspreiding van ziekten binnen de kudde, zoals Q-koorts of listeriose, die ook risico’s voor de volksgezondheid kunnen vormen. Strikte hygiënemaatregelen, vaccinaties, en regelmatige diercontroles zijn noodzakelijk om deze risico’s te minimaliseren.
Daarnaast zijn er financiële risico’s verbonden aan schommelende melkprijzen en de kosten van voer en verzorging.
“Lekker, geitenmelk”
Geitenmelk wint snel aan populariteit als alternatief voor koemelk vanwege de milde smaak, hogere verteerbaarheid, en gezondheidsvoordelen. Veel mensen die lactose-intolerant zijn, kunnen geitenmelk beter verdragen omdat het van nature minder lactose bevat. Dit maakt het een goede keuze voor zowel volwassenen als kinderen.
Geitenmelk en baby’s:
Geitenmelk wordt steeds vaker genoemd als alternatief voor koemelkproducten voor baby’s, vooral door merken zoals Kabrita, die gespecialiseerde babyvoeding op basis van geitenmelk aanbieden. Kabrita is populair omdat het melkpoeder combineert met alle essentiële voedingsstoffen die een baby nodig heeft, terwijl het tegelijkertijd milder is voor het spijsverteringsstelsel van de kleintjes. Toch is het belangrijk om geitenmelk nooit zomaar als vervanging voor moedermelk of standaard babyvoeding te gebruiken zonder overleg met een kinderarts.
Is rauwe melk gezond of gevaarlijk?
Er is veel discussie over de gezondheidsvoordelen en risico’s van het drinken van rauwe geitenmelk. Hoewel rauwe melk enzymen en probiotica bevat die verloren gaan bij pasteurisatie, brengt het ook risico’s met zich mee, zoals de mogelijke aanwezigheid van schadelijke bacteriën zoals salmonella en E. coli. Volgens de huidige Nederlandse regels mag rauwe melk verkocht worden, maar het is verplicht om consumenten te waarschuwen voor de mogelijke gezondheidsrisico’s. Voor baby’s en mensen met een verzwakt immuunsysteem wordt het afgeraden om rauwe melk te drinken.
Geitenmelkpoeder en lactose-inhoud
Geitenmelkpoeder wordt steeds populairder, niet alleen vanwege de lange houdbaarheid, maar ook omdat het een makkelijke manier is om van de voordelen van geitenmelk te genieten zonder de noodzaak van koeling. Het bevat doorgaans minder lactose dan koemelk, wat het een aantrekkelijke optie maakt voor mensen die gevoelig zijn voor lactose.
Geitenmelk kopen bij de boer
Voor wie echt waarde hecht aan duurzaamheid en lokaal inkopen, biedt geitenmelk van de boer een mooie optie. Veel boeren in Nederland verkopen hun melk rechtstreeks aan de consument, waardoor je precies weet waar je melk vandaan komt. Dit sluit aan bij de trend van ‘van boer tot bord,’ waarbij consumenten meer betrokken raken bij de herkomst van hun voedsel. De kwaliteit van deze melk is vaak hoog, en het ondersteunt de lokale economie.
Mythes en misverstanden
Een veelvoorkomend misverstand is dat geitenmelk per definitie biologisch is. Dit is echter niet altijd het geval; biologische certificering vereist specifieke standaarden op het gebied van voeding, huisvesting en medicijnen. Het is daarom belangrijk om bij de boer te vragen naar de productiewijze.
Is het houden van geiten iets voor jou?
Het houden van geiten, of het nu als hobby of als bedrijf is, kan een verrijkende ervaring zijn, maar het vraagt ook om toewijding en kennis. De regelgeving, zorg voor de dieren, en de gezondheidsaspecten zijn complexe onderdelen die niet onderschat moeten worden.
Wat denk jij? Zou jij overwegen om geiten te houden als hobby of misschien zelfs als bedrijf? Wat spreekt je het meest aan, en welke uitdagingen zie je?