Hittestress is de afgelopen jaren steeds vaker een probleem geworden. Door de stijgende temperaturen, langere periodes van extreme hitte en weinig regen komt hittestress vaker voor dan ooit. Hoewel het vaak wordt gezien als iets waar alleen kwetsbare mensen mee te maken krijgen, kan het iedereen treffen.
Wat is hittestress precies, hoe voorkom je het en welke maatregelen kun je treffen tijdens extreme hitte?
Wat is hittestress?
Hittestress is een lichamelijke reactie op extreme hitte waarbij je lichaam niet meer in staat is om zijn temperatuur effectief te reguleren. Onder normale omstandigheden houdt je lichaam zijn temperatuur stabiel door te zweten, maar tijdens extreme hitte kan dit mechanisme onvoldoende werken. Het gevolg? Je lichaam raakt oververhit, wat leidt tot klachten als vermoeidheid, duizeligheid en zelfs flauwvallen.
Maar hoe weet je nu of je last hebt van hittestress? De symptomen kunnen variëren van lichte tot ernstige klachten. Je kunt last krijgen van een versnelde hartslag, hoofdpijn, misselijkheid en een droge mond. In ernstige gevallen kan het zelfs leiden tot uitdroging of een hitteberoerte, wat levensbedreigend kan zijn.
Extreme hitte en de effecten ervan op je lichaam
Extreme hitte treft elk jaar wereldwijd miljoenen mensen. In Nederland komt het de laatste jaren steeds vaker voor dat de temperaturen in de zomer stijgen tot boven de 30 graden. Dit kan je lichaam zwaar belasten, vooral als je niet genoeg drinkt of langdurig in de zon verblijft.
Tijdens zulke warme periodes moet je extra op je gezondheid letten. Het is belangrijk om te weten dat hitte het lichaam kan uitputten, zelfs als je in goede gezondheid verkeert. Maar wie loopt er eigenlijk het meeste risico?
Vooral ouderen, kleine kinderen, mensen met een chronische ziekte en degenen die buiten werken, lopen een verhoogd risico op hittestress. Dit komt doordat hun lichamen minder goed in staat zijn om warmte af te voeren. Daarom is het cruciaal om voor hen extra maatregelen te nemen.
Hoe werkt het hitteprotocol?
Wanneer de temperaturen extreem hoog worden, treedt vaak het hitteprotocol (of het Nationaal Hitteplan) in werking. Dit is een reeks maatregelen die zijn ontworpen om mensen te beschermen tijdens periodes van extreme hitte. Gemeenten en instanties nemen hierbij specifieke stappen om kwetsbare groepen te helpen.
Wat houdt het hitteprotocol precies in? Het hitteprotocol omvat:
- Het informeren van risicogroepen en hun verzorgers.
- Extra controles op kwetsbare mensen in verzorgingstehuizen.
- Adviezen om binnen te blijven tijdens de heetste uren van de dag.
- Het aanbieden van extra drinkwater op openbare plaatsen.
Ook bedrijven kunnen het hitteprotocol volgen door hun medewerkers goed te informeren en werkplekken zo koel mogelijk te houden. Door deze preventieve maatregelen kunnen veel gevallen van hittestress worden voorkomen.
Hoe kun je zelf hittestress voorkomen?
Gelukkig kun je veel doen om hittestress te voorkomen. Hier zijn enkele eenvoudige tips die je dagelijks kunt toepassen:
- Blijf gehydrateerd: Drink voldoende water, minstens twee liter per dag. Vooral tijdens warme dagen is het belangrijk om voortdurend te drinken, zelfs als je geen dorst hebt.
- Zoek de schaduw op: Probeer tijdens de heetste uren van de dag (tussen 12:00 en 16:00) binnen of in de schaduw te blijven. Dit voorkomt dat je lichaam te veel opwarmt.
- Kleed je luchtig: Draag lichte, luchtige kleding die je helpt af te koelen. Vermijd donkere kleuren, want die absorberen meer warmte.
- Gebruik ventilatoren of airconditioning: Deze kunnen helpen om je omgeving koel te houden.
- Pas je activiteiten aan: Vermijd intensieve inspanning tijdens de warmste uren van de dag. Heb je toch iets te doen? Probeer het dan in de ochtend of late avond te doen, wanneer het koeler is.
Daarnaast kun je je huis voorbereiden op extreme hitte door gordijnen en jaloezieën dicht te houden om de warmte buiten te houden. Een goede nachtrust kan ook helpen om je lichaam goed te laten herstellen van de hitte. Wist je dat de slaapkwaliteit drastisch kan dalen bij een kamertemperatuur van boven de 24 graden?
Steeds meer sterfte door klimaatverandering en hitte
Uit onderzoek dat tussen 1991 en 2018 werd uitgevoerd, blijkt dat ongeveer 31% van de sterfgevallen door hitte in Nederland te wijten is aan klimaatverandering. Dit komt neer op bijna 250 doden per jaar. Het onderzoek, waar ook het RIVM aan meewerkte, werd gepubliceerd in het tijdschrift Nature Climate Change.
Klimaatverandering zorgt wereldwijd voor meer extreem warme dagen. In 43 landen, waaronder Nederland, is aangetoond dat 37% van de hitte-gerelateerde sterfgevallen direct aan klimaatverandering kan worden gekoppeld. Voor Nederland is dat percentage 31%. Dit grootschalige onderzoek verzamelde gegevens uit 732 steden verspreid over 43 landen.
Wat kun je doen als je hittestress ervaart?
Het is belangrijk om direct actie te ondernemen als je denkt dat je last hebt van hittestress. Zoek een koele plek op, drink water en rust uit. Als je symptomen aanhouden, zoals duizeligheid of misselijkheid, kun je het beste een arts raadplegen.
In ernstige gevallen, zoals bij een hitteberoerte, moet je snel handelen. Een hitteberoerte kan leiden tot orgaanschade en is levensbedreigend. Koel de persoon zo snel mogelijk af door koude doeken aan te brengen of hem in een bad met koel water te plaatsen. Zorg er ook voor dat er medische hulp wordt ingeschakeld.
Hoe pak jij hittestress aan?
Heb jij ooit last gehad van hittestress of ken je iemand die hier door getroffen is? Welke maatregelen hielpen jou het beste? Deel jouw tips en ervaringen!